Konferencje

Ferdynand Ruszczyc, "W świat", 1901 [fragment]

Sztuka lat 1905-1923: malarstwo - rzeźba - grafika - krytyka artystyczna
21-23 wrzesnia 2005
Muzeum Okręgowe w Toruniu i Wydział Sztuk Pięknych UMK

[materiały pokonferencyjne]

[program konferencji]

Konferencja podejmie ważny dla polskiej sztuki i kultury problem genezy współczesności, tzn. tendencji awangardowych.
Zazwyczaj dotąd łączono ją z grupami powstałymi w latach 1917-1918 (jak "Formiści" i "Bunt"). W dotychczasowych interpretacjach wyodrębniano okres "Młodej Polski" czy tzw. (niesłusznie) modernizmu, zamykając go datami 1890-1914. Tymczasem od około 1905 roku w sztuce polskiej pojawiło się wiele nowych zjawisk, które łączyły się z twórczością europejskiej awangardy, ale także neoklasycyzmu i otwierały drogę do sztuki międzywojennej. Do tych zjawisk należą m.in.: zapowiadająca ekspresjonizm twórczość "Grupy Pięciu" w Krakowie, Trójcy Huculskiej we Lwowie, Czurlanisa w Warszawie, a przede wszystkim działalność artystyczna w Paryżu pochodzących z Polski malarzy czy rzeźbiarzy (jak Nadelmana, Marcoussisa, Haydena, Zaka, grupy neobizantynistów), związanych m.in. z kubizmem i neoklasycyzmem. Kończy ten okres rozwiązanie ekspresjonistycznych grup "Formiści", "Bunt" i "Jung Idysz", założenie "Rytmu", "Bloku" i wyjazd nowej generacji artystów do Paryża - "Grupy Czterech" i "Komitetu Paryskiego".
Analogicznym zjawiskom związanym z genezą funkcjonalizmu, ekspresjonizmem i art déco w architekturze i sztuce użytkowej poświęcona zostanie część konferencji.
Odrębna sekcja skupi tematy dotyczące sztuki ośrodków europejskich tego czasu, także Pomorza i Śląska. A więc pierwszy dzień konferencji poświęcony w całości zostanie zagadnieniom polskiego malarstwa, rzeźby, grafiki, myśli o sztuce oraz życia artystycznego. W drugim dniu referaty przed południem obejmą tematy z architektury, urbanistyki i sztuki stosowanej w Polsce, zaś po południu - problemy sztuki europejskiej.

[prof. Jerzy Malinowski]

PROGRAM KONFERENCJI

[ 21 IX 2005 ]

Muzeum Okregowe w Toruniu - Ratusz
Uroczyste otwarcie konferencji; zwiedzanie wystawy monograficznej "Tymon Niesiołowski" (dr Małgorzta Geron)

Sala Tymona na Wydziale Sztuk Pięknych UMK, ul Sienkiewicz 30/32, IIp
Konferencja

I SEKCJA

• prof. dr hab.Jerzy Malinowski: Koniec wieku czy początek epoki (wprowadzenie)
• dr Małgorzta Geron (ZHSN WSzP UMK): Grupa Pięciu
• prof. dr hab. Waldemar Okoń (IHS UWr): Rok 1905
• Tamara Sztyma (ZHSN WSzP UMK): Neoklasycyzm i ekspresjonizm w twórczości Henryka Glicensteina
• dr Małgorzta Szelagowska ( Instytut Spraw Publicznych UJ): W cieniu mistrzów francuskich - nowy klasycyzm w Polsce
• Artur Tanikowski (Warszawa): Leopold Gotlieb a nowy klasycyzm
• dr Anna Lipa (MLit, Warszawa): Amerykański okres w twórczości Gustawa Gwozdeckiego
• prof. dr hab. Tomasz Gryglewicz (IHS UJ): Wilhelm Wyrwiński - zapomniany artysta

II SEKCJA

• dr hab. Dariusz Markowski (Zakład Konserwacji Malarstwa UMK): Wnętrza Henry'ego van de Velde w sanatorium w Trzebiechowie
• prof. dr hab. Krzysztof Stefański (KHS UŁ): Neoklasycyzm w architekturze polskiej 1907-1914
• dr Jakub Lewicki (Warszawa): Dwa modernizmy - warszawski i lwowski. Próba porównania
• dr Hanna Grzeszczuk-Brendel (ZHAiU PP): Obok modernizmu - reformatorskie tendencje w architekturze początków XX wieku
• Magdalena Opalińska (Kraków): Wieczny i niezamienny trójdźwięk idei w sztuce: o kształtowani się teorii architektury modernistycznej

wieczorna dyskusja.

[ 22 IX 2005 ]

III SEKCJA

• Mirosław Wachowiak (Zakład Konserwacji Malarstwa UMK):Epoka czystego koloru - twórczość Józefa Pankiewicza 1914-1918
• Janusz Janowski (Gdańsk): Wczesna twórczość Mojżesza Kislinga
• Violetta Bachur (ŻIH): O poczatkach twórczości Szymona Mondzaina
• dr Iwona Luba (IHS UW): "Maski" wobec nowej sztuki
• Beata Nering (Warszawa): Stanisław Przybyszewski a "Zdrój"
• Agata Soczyńska (Ostrołęka): Rola pejzażu w koncepcji sztuki Tytusa Czyżewskiego
• dr Katrzyna Kulpińska (ZHSN WSzP UMK): Grafika Jana Hrynkowskiego
• Honorata Bartoszewska (BN): Konrad Winkler- formista
• Janusz Antos (ASP, Kraków): Romuald Kamil Witkowski - warszawski formista "klasyczny"? O związkach nowoczesności z tradycją w twórczości artysty z lat 1915-1923

IV SEKCJA

• Marek Krejči (IHS Czeskiej Akademii Nauk, Praga): W poszukiwaniu wzorców nowoczesności. Problem recepcji zachodnioeuropejskiej awangardy artystycznej w Europie Środkowo-Wschodniej
• dr Andrzej Szczerski (IHS UJ): Awangarda brytyjska i polskie konteksty
• Piotr Dąbrowski (Toruń): Postawy awangardowe i ich recepcja w polskiej krytyce artystycznej po 1905 roku
• dr hab. Joanna Sosnowska (IS PAN); Artysta i artystka u progu nowoczesności
• Katarzyna Woźniak (Warszawa): "Młoda Sztuka" - stracona szansa na nowoczesność

V SEKCJA

• dr Jurij Biriulow (Wydawnictwo "Centrum Europy", Lwów): Nowe tendencje w architekturze, rzeźbie architektonicznej i zdobieniu wnętrz Lwowa 1905-1918
• dr Nijole Tolvaisiene (Uniwersytet Witolda Wielkiego, Kowno): Prądy racjonalistyczne w architekturze Wilna około 1910 roku
• dr Paweł Szkołut (Katedra Archeologii UŁ): Motywy antykizujące w architekturze Łodzi lat 1905-1923
• dr Judyta Badowska (Łódź): Geneza modernizmu w architekturze Łodzi (do 1914)
• dr inz.arch. Gabriela Klause (ZHA i U PP): Problem identyfikacji stylu około 1900 w twórczości Rogera Sławskiego
• Lidia Gerc (Biblioteka WSzP UMK): Modernistyczne banki Rzeszy na Pomorzu i w Wielkopolsce
• dr Bożena Grzegorczyk (ZHS Nowożytnej WSzP UMK): Budynek fundacji Gottbelffa we Wrocławiu, projekt Maxa Berga, w aspekcie tradycji architektury
• dr inż. arch. Agnieszka Tomaszewicz (IHAiST PWr): Angielskie wzorce we wrocławskim budownictwie mieszkaniowym

dyskusja wieczorna i spotkanie towarzyskie

[ 23 IX 2005 ]

VI SEKCJA

• dr hab. Marta Leśniakowska (IS PAN): Pionierki. O pierwszych architektkach w Polsce
• prof. dr hab. Anna Sieradzka (IHS UW):Poczatki awngardy w meblarstwie polskim lat 1905-1914
• Mirella Korzus (Toruń): Scenografia Wincentego Drabika w Teatrze Polskim w Warszawie
• dr Aneta Pawłowska (KHS UŁ): Tendencje klasycyzujące w rzeźbie polskiej w latach 1905-23
• dr Katarzyna Chrudzimska-Uhera (HS UKSW): Między tradycją a nowoczesnością. Rzeźba sekularna Jana Szczepokowskiego przed 1922 rokiem
• dr Michał Haake (IHS UAM): Od dekoracyjności do płaszczyznowości. W stronę twórczości Władysława Skoczylasa
• Katarzyna Urbańska (Warszawa): Tadeusz Cieślewski syn w poszukiwaniu nowoczesności
• dr Renata Piątkowska (ŻIH): Żydowskie środowisko artystyczne w Warszawie
• dr Agnieszka Chmielewska (Centrum Europejskie UW): Geneza programu zreformowanej Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie (1923)
• dr Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska (MNK): Między awangardą a antyawangardą czyli o "polskim niebie" drugiej Rzeczypospolitej

VII SEKCJA

• Katarzyna Uchowicz (IS PAN): Pomiędzy projektowaniem a architekturą: Eileen Gray
• Marta Ipczyńska-Budziak (ZHSN WSzP UMK): Grafika słowacka około 1920 roku
• Monika Wąs ( Toruń): Metropolis w sztuce niemieckiej awngardy
• Justyna Wesołowska (Warszawa): "Valori Plastici". Kształtowanie się teorii nowoczesnego klasycyzmu w sztuce europejskiej

WYCIECZKI

I - Anna Kroplewska-Gajewska (MOT): Sztuka 1905-1923 w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu
II - dr Joanna Kucharzewska ( ZHSN WSzP UMK): Architektura Torunia lat 1905-1923.

Ważna informacja